Her yıl milyonlarca insan sigara nedeni ile sağlık sorunları
yaşıyor. Ya da daha kötüsü hayatını kaybediyor. Sigara kullanımı özellikle
gençler ve kadınlar arasında çok büyük bir artış gösteriyor. Uzmanlar aslında
sigarayı bırakmanın çokta zor olmadığını söylüyor ve bu süreci kolaylaştıracak
on madde öneriyorlar. Bu on maddeyi uzman doktor Melih Abbasoğlu’na sorduk
kendisinin bize aktardıkları şunlar; “ilk madde karar vermek bu durum gerçekten
önemli, her şeyde olduğu gibi en önce karar vermek daha sonra uygulamaya geçmek
doğru olanıdır. Bazen ani kararlarla ben sigarayı bıraktım diye bir kenara
atmak böyle sigarayı bırakma hikayeleri de anlatılır, ama asıl doğru olan
hangisi? Düşünmek, karar vermek, etraftakilerle konuşmak ve hangisinin daha
doğru yol olduğunu seçerek bir bırakma metodu belirlemek ve onun üzerine
bırakmak.
|
sigara bırakma kılavuzu |
Sigarayı Bırakmak İçin Bir Tarih Belirleyin
Alışkanlığınızdan kurtulmak için tarih belirlemek önemlidir. Fakat
şöyle bir şey değil, yılbaşında ben bırakacağım veya özel bir günde bırakacağım
değil. Benim tavsiyem belirleyeceğiniz tarihin böyle bir bağlantısının
olmaması. Yani sigaraya ait bir tarih belirlemek, çünkü aksi şekilde belirlenen
tarihler yıl dönümleri, doğum günleri, yılbaşları çok kolaylıkla vaz geçilip
aklın kayabildiği tarihlerdir. Bu nedenle tarih belirleyin ama sigara ile
hiçbir bağlantısı olmayan özel bir tarih olsun. Bu ilk madde aslında on maddeye
sıkıştırmak on kolay bir rakam akılda kolay kalsın, sayıları insanlar güzel
akılda tutuyorlar. Bu nedenle pratik bir yöntem, fakat sigarayı bırakmaktaki
temel unsur, bunu istemek ve onun için hazır olmak.
Daha sonrasında sigaranın
aslında çokta göz ardı edilen ve dikkatten kaçan özelliği daha var. Eğer günde bir
paket sigara içiyorsanız yaklaşık bir buçuk saatiniz, iki paket içiyorsanız üç
saatiniz tütün ile onu düşünerek ve onunla uğraşarak geçiyor. Yani sigara
içeyim diye düşünüyorsunuz. Cebinizden paketinizi çıkarıyorsunuz, ağzınıza
götürüyorsunuz, yakıyorsunuz, içiyorsunuz, söndürüyorsunuz ve külünü silkeleyip
izmaritini atıyorsunuz. Bu durum yaklaşıp dört, beş dakika bir sigara için, bir
paket içiyorsanız bir buçuk saat olarak yukarı doğru gidiyor. Uyanık kaldığınız
on altı saatin beşte biri sigara ile geçiyor. Alışkanlığınızı bıraktığınız
zaman bu on altı saatlik uyanık kaldığınız zamandan iki, üç saat bir anda açığa
düşüyor. Bu durumda ne yapacağım diye düşüne biliyor insanlar. Bu üç saat
doldurulması gereken ve sigara ile direkt bağlantılı zaman, bu zamanın en iyi,
en az zararlı ve en faydalı şekilde doldurulup hayata kazandırılması gerekir.
Yani günlük meşguliyetin içinde üç saati sigaraya ayırmak aslında israfın en
büyüğü, bunu tekrar sigaraya başlamamak üzere motive olacağımız iyi bir alana
kaydırmak en önemli durumlardan bir tanesi.
Ben özellikle sigaranın zararları
nedir diye soranlara şöyle cevap veriyorum. Ağzınız kötü kokar, dişlerinizi
fırçalasanız da istediğiniz gibi beyazlamaz, çocuğunuz gelip sizi öpeceği zaman
baba kötü kokuyorsun deyip yanınızdan uzaklaşır. Tabi kanser yapar, akciğer
hastalığı yapar, cildiniz erken kırışır. Bunlar herkesin bildiği şeyler ama
asıl günlük yaşantımızdaki olumsuzlukları portakal yersiniz tadını alamazsınız.
Bunları hep iyi bilmek gerekiyor, sigarayı bırakmaktaki kararlılığı
sürdürebilmek için. Bir kenara yazıp aynanın kenarına asın sabah kalktığınızda
onu görün, sabah ilk işiniz kahve ile bir sigara içmek ise ve bunu çok kuvvetli
bir bağlantı haline getirmişseniz. Çoğu tiryaki böyle yapmıştır. Kahveden
vazgeçin onun yerine ıhlamur için yani ıhlamur ile sigara arasında manevi bir
bağlantı yoktur muhtemelen. Her yemekten sonra bir sigara yakıyorsanız onun
yerine yemekte o sigaraya ayırdığınız zaman diliminde sofrada oturmayın, sofradan
kalkın. Eğer içki masasındaysanız, arkadaşlarınızla sohbet içindesiniz, alkolü
bırakın. Kül tablanızı kaldırın, çakmağınızı atın, kibritlerden uzak durun.
Evde bir başkası sigara içiyor da siz bırakıyorsanız bu süreci çok zorlaştırır,
onu da ikna edin.
Sigarayı Bırakırken Kilo Almaktan Korkmayın
Kilo alma korkusu birçok tiryakiyi durduruyor, sigarayı
bırakacağım ama ya kilo alırsam, formlarından memnunlar görünüşleri gayet
güzel. Ama sigarayı bıraktılar ve kilo aldılar durumu onlar için gerçekten
tiryakilikten kurtulmak adına bir engel. Şöyle bir hesap var yaklaşın günde bir
paket sigara içen bir kişi, kalp hızının artması, vücut ısısının artması ile
beraber günde fazladan dört yüz kalori yakıyor. Yani sigarayı bıraktığınız
taktirde siz aynı şekilde yemek yemeye devam ederseniz, bu dört yüz kalori
vücudunuzda birikiyor. Yedi bin beş yüz kalorinin bir kilo olduğunu düşünürsek
yaklaşık yirmi günde bir kilo alacaksınız anlamına geliyor. Bu durumda bir
tasarruf gerekiyor, yani yediklerinize ve içtiklerinize konsantre olmanız lazım.
Kastım rejim yapmanız değil, rejim yapmak ayrı bir strestir. Hem sigaranın
stresi hem rejimin stresini üst üste bindirmek her ikisinin de başarısızlığını
meydana getiriyor.
Sizlere tavsiyem, yaşama egzersiz katmak. Sigara ile beraber
geçirdiğiniz zamanı yürüyerek açık havada olmak ve yemek yerken de, makul
gıdalar tüketmek. İştahınız artabilir ama makul şeylere dönmek her zaman daha
doğru olandır. Günümüzde sigarayı bırakma bilince hızla artmakta, eskiden
otobüs yolculuğu yaparken arka koltukta oturan kişinin sigara dumanını
üflemesini saatlerce yaşardık ve daha kötüsü bu durumu yadırgamazdık. Şimdi
böyle bir şey düşünemiyoruz bile yolda yürürken bir insanın sigara dumanı
üzerinize geldiği anda hemen karşı çıkıyoruz. Bu sigara içmeme bilincinin
oturması ile çok alakalı. Sigarayı bırakma kampanyası Türkiye’de gerçekten de
çok etkili oldu, biz kurallara uymayan Türklere dünya sağlık örgütü tebrik
yolladı. Siz bu işi gerçekten layığı ile
yapıyorsunuz diye, demek ki böyle bir şeye gerçekten ihtiyaç varmış. Tam
zamanında’da sigarayı bırakma yasağı ve onun uygulamaları hayata geçti”. Doktorumuza
teşekkür ediyoruz. Artık ülkemizde kapalı alanların tamamında tütün ve mamüllerini
kullanmak yasak hatta sahibi olduğunuz arabanın bile içinde. Umuyoruz bu
uygulamaların devamı gelir ve dumansız hava sahamızı genişletiriz.